شیر مادر تا چه مدت در یخچال و فریزر قابل نگهداری است؟
گاهی لازم می شود مادر، شیر خود را بدوشد و آن را فریز کند و در مواقعی که در خانه نیست مراقب کودک این شیر را به او بدهد اما طریقه دوشیدن و نگهداری شیر مادر درون یخچال و یا فریزر اصول و قواعد خاصی دارد که در صورت عدم رعایت آن ممکن است سلامتی کودک به خطر افتد.
در این بخش از بی بی خانوم نکات قابل توجهی را برای مادرانی که به هر علتی دور از فرزند خود هستند و نمی توانند دلبندانشان را به صورت مستقیم شیر دهند ، آورده ایم پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
با اصول نگهداری شیر مادر آشنا شوید
چه مواقعی لازم است مادر شیر خود را بدوشد؟
برخی مواقع مادر لازم است شیر خود را بدوشد و به وسیله فنجان، قاشق، قطره چکان، سرنگ و یا لوله معده به کودک خود بدهد از جمله:
- زمانی که نوزاد نارس است و یا به دلیل بیماری در بیمارستان بستری است و نیاز به شیر مادر دارد.
- شیرخوارانی که نمی توانند به دلیل نقایص مادرزادی مانند شکاف بزرگ کام نمی توانند سینه مادر را بمکند.
- نوزادانی که مادر شاغل دارند و امکان شیردهی آنها به دلیل ساعات کاری مادر برای او امکان پذیر نیست.
بنابراین این مادران باید هر 3 ساعت یک بار هر دو پستان خود را بدوشند و شیر را در یخچال نگهداری کنند .
نگهداری شیر دوشیده شده مادر
نکاتی مهم قبل از دوشیدن شیر مادر
- برای دوشیدن شیر زمانی را انتخاب کنید که پستان مادر پر شیر باشد ، بهتر است این زمان صبح باشد اما هر زمان دیگری نیز مادران می توانند شیر خود را بدوشند مثلا می توانند بعد از تغذیه مستقیم نوزاد ، شیر اضافی پستان کاملا تخلیه نشده و یا پستان که شیرخوار از آن شیر نخورده است را بدوشند.
- قبل از شروع دوشیدن شیر، بهتر است مادریک نوشیدنی گرم مانند شیر، چای کم رنگ بنوشد ویا سوپ بخورد و 10 – 20 دقیقه استراحت کند ، مایعات گرم از مایعات سرد بیشتر به ترشح شیر کمک می کنند.
- قبل از دوشیدن شیر نباید مادران سیگاری ، سیگار مصرف کنند.
- قبل از دوشیدن شیر 5 – 10 دقیقه یک حوله گرم و مرطوب برای بهتر جریان یافتن شیر و رگ کردن پستان، روی آن قراردهید.
- بهتر است قبل از دوشیدن شیر برای افزایش یافتن شیربه حمام کردن، ماساژ پستان، ماساژ ستون فقرات ناحیه پشت و یا نوک پستان برای یک تا دو دقیقه بپردازید.
- وسایل مورد استفاده برای دوشیدن شیر باید تمیز باشد و عاری از هرگونه میکرو که برای دوشیدن شیر به کار می روند باید تمیز و باشند .
- قبل از دوشیدن باید دست ها و ظروف را خوب شسته و آماده شویم.
توصیه های مهم قبل از دوشیدن شیر مادر
دوشیدن شیر مادر با دست
برای ماساژ پستان باید یک دست را زیر پستان و دست دیگر را بالای آن قرار داد و با حرکت یک یا هر دو دست همزمان با هم از طرف قفسه سینه به طرف نوک پستان، مجاری شیر را لمس نمود تا شیر به طرف مخازن آن که در زیر هاله پستان قرار دارند، جریان پیدا کند.
در این روش، انگشت شست را در بالای لبه فوقانی هاله و انگشت اشاره و انگشت میانی را در لبه تحتانی هاله پستان و روبروی انگشت شست قرار دهید . پستان را به طرف جلو آورید و با فشردن هاله همراه با حرکات غلتکی انگشتان به خروج شیر کمک کنید. انگشتان را در جهات مختلف هاله، قرار دهید تا شیر کاملا تخلیه شود.
برای خروج شیر باید هاله پستان را فشار وارد کنید. برای خروج شیر هیچگاه به نوک یا قسمت های دیگر پستان فشار وارد نکنید زیرا فشار به این قسمت سبب ترک خوردگی، سوزش و نازک شدن پوست نوک پستان هم می شود.
از مالش و فشاردادن (چلاندن) پستان و یا فشار دادن و ساییدن انگشتان به روی پوست پستان نیز باید پرهیز نمود. برای جمع آوری شیر از ظرف های دهانه گشاد که از قبل شسته و جوشانده شده استفاده کنید.
آموزش دوشیدن شیر مادر با دست
ظروف مورد استفاده و روش نگهداری و ذخیره کردن شیر دوشیده شده مادر
برای ذخیره شیر از ظروف پلاستیکی یا شیشه ای با سرپوش محکم استفاده کنید تا هوا در آن نفوذ نکند.
اما در کل ظروف شیشه ای به علت جذب نکردن پروتئین های شیر و مواد ایمنی بخش بهترین انتخاب برای جمع آوری و ذخیره کردن شیر هستند زیرا این ظروف به سادگی تمیز می شوند.
یک سری کیسه های پلاستیکی مخصوص ذخیره شیر مادر نیز هستند که برای ذخیره کمتر از 72 ساعت مناسب است.
از کیسه های مخصوص جمع آوری شیر به علت احتمال سوراخ شدن و آلودگی آن برای کودکان نارس استفاده نکنید.
حجم ظرف برای فریز کردن شیر باید 60 تا 120 میلی لیتر باشد
یک چهارم از ظرف نگهداری شیر باید خالی باشد تا جای یخ زدن هم داشته باشد.
روی ظروف نگهداری شیر تاریخ بزنید تا اول شیرهایی که زودتر دوشیده شده اند مورد استفاده قرار گیرند و اگر این شیر را به مهدکودک می فرستید حتما روی آن نام کودک را هم علاوه بر تاریخ دوشیدن شیر، ثبت نمایید.
ظروف نگهداری شیر دوشیده شده مادر
نکات مهم نگهداری از شیر فریز شده مادر
- شیر مادر فقط برای مدت کوتاه 24 تا 48 ساعت در یخچال قابل نگهداری و استفاده است.
- برای اضافه نمودن شیر دوشیده شده جدید به شیر قبلی ، ابتدا باید ظرف محتوی شیر تازه را یک ساعت در یخچال قرار دهید تا سرد شود سپس به شیر قبلی اضافه کنید.
- لازم است تاریخ دوشیدن شیر بر روی ظرف ثبت شود تا اول شیرهایی که زودتر دوشیده شده اند مورد استفاده قرار گیرند.
- شیر را در مقادیر کم ذخیره کنید زیرا اینگونه از دور ریختن شیر خورده نشده جلوگیری می شود.
- چند بار در روز شیر خود را بدوشید و سپس همه را با هم در یک ظرف ذخیره کنید.
- شیر تازه دوشیده شده و گرم را قبل از مخلوط با شیر قبلی یک ساعت در قسمت اصلی بدنه یخچال قرار دهید .
- اگر شما نیازی به فریز کردن شیر ندارید، شیر دوشیده شده تان را می توانید حدود 6 تا 8 ساعت در دمای اتاق 25 درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
- برای نگهداری از شیر در دمای اتاق حتما روی ظرف آن سرپوش قرار داده و آن را با یک حوله سرد پوشانده و در محل خنک اتاق نگهداری کنید.
- قابلیت ماندگاری شیر دوشیده شده در کنار کیسه یخ تا 24 ساعت است.
- قابلیت ماندگاری شیر دوشیده شده در دمای 4 درجه یخچال تا چهار روز قابل نگهداری است.
- رنگ شیر دوشیده شده تان به علت رژیم غذایی شما ممکن است تغییر رنگ داشته باشد.
- در مواقعی که در خانه و در کنار کودک هستید ، خود مستقیما به نوزادتان شیر بدهید زیرا کودک از گرمای بدن مادر و نوازش های او لذت می برد و بوی شیر تازه نسبت به فریز شده فرق دارد .
نحوه نگهداری و استفاده از شیر فریز شده مادر
روش ذوب کردن شیر فریز شده
برای ذوب کردن شیر یخ زده:
1:شب قبل از استفاده ظرف شیر فریز شده را در یخچال قرار دهید تا به تدریج ذوب شود و برای مصرف کودک آماده شود.
2. ظرف محتوی شیر فریز شده را زیر آب سرد و به تدریج زیر آب گرم بگیرند تا کم کم گرم شود .
برای گرم کردن شیر فریز شده هرگزاز حرارت مستقیم اجاق یا فر یا مایکروویو استفاده نکنید زیرا ویتامین های شیر از بین می رود و پروتئین های آن کاهش و یا تغییرمی یابد.
شیر ذوب شده را هیچگاه دوباره فریزنکنید.
شیر ذخیره شده را قبل از دادن به شیرخوار به ملایمت نه با شدت تکان دهید تا چربی شیر که به قسمت بالای ظرف رفته با بقیه آن مخلوط شود. توجه کنید ذخیره شیر در مقادیر 30 یا 60 میلی لیتری باعث می شود شیرخوار ما تا زمانی که به منزل می رسیم چند بار شیر بخورد و خوشحال و راضی باشد.