برای قرن هاست که داروهای گیاهی مختلف در سرتاسر جهان، برای درمان افسردگی و اضطراب مورد استفاده قرار می گیرند. دانشمندان غربی، از درمان های گیاهی سنتی به سمت داروهای تجویزی حرکت کرده اند و درمان افسردگی با گیاهان دارویی آنگونه که باید جدی گرفته نمی‌شود ولی برخی از گیاهان دارویی تایید شده وجود دارند که برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی مفید هستند و در این مطلب به معرفی آن‌ها پرداخته شده است.

مطابق با گزارش مرکز ملی آمار سلامت آمریکا (NCHS)، نرخ استفاده از ضدافسردگی¬ها در این کشور در بین نوجوانان و بزرگسالان (افراد سنین 12 سال و بزرگتر) در بین سال¬های 1994-1988 و 2008-2005 میلادی حدود 400% افزایش پیدا کرده است و در کشورهای دیگر مثل ایران هم چنین روندی وجود دارد. طبق آمارهای این مرکز، حدود یک نفر از هر 10 آمریکایی، ضد افسردگی مصرف می کند و در کشور ایران آمار دقیقی در این خصوص وجود ندارد. همچنین بر اساس آخرین آمارها داروهای ضدافسردگی، سومین نوع از داروهای تجویزی معمول برای آمریکایی ها در سال های 2008-2005 بوده‌اند که در اکثر نقاط دنیا از جمله ایران هم، جزو داروهای شایع مصرفی هستند، فلذا درمان افسردگی با گیاهان دارویی می‌تواند دریچه جدیدی به سلامت اکثر مبتلایان به این بیماری باز کند.

برخی متخصصین باور دارند که سبک زندگی مدرن، ما را افسرده کرده است، در حالی که برخی دیگر فکر می کنند که شرکت های داروسازی و پزشکانی که داروهای غیرضروری را تجویز می کنند، مقصر هستند. به هرحال با توجه به افراد زیادی که در حال مصرف داروهای ضد افسردگی هستند، درمان افسردگی با گیاهان دارویی، بیشتر از هر زمان دیگری مورد نیاز است.

معرفی ده گیاه برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی

1. گل راعی

احتمالا بهترین داروی گیاهی شناخته شده برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی، گل راعی است. این گیاه ابتدا در آلمان برای افسردگی ملایم تا متوسط مورد استفاده قرار گرفته بود و به عنوان یک ضدافسردگی موثر، به خوبی تایید شده است و اثربخشی آن به خوبی داروهای تجویز شده برای ضدافسردگی می باشد و در عین حال عوارض جانبی کمتری دارد.

گل راعی ممکن است به درمان اشکال ملایم تر افسردگی کمک کند، اگرچه اثرات آن به طور قطع، تایید نشده اند. یک تحقیق علمی در سال 2008 که روی 29 مطالعه در مورد گل راعی انجام شده بود، به این نتیجه دست پیدا کرده است که این گیاه برای درمان افسردگی ملایم تا متوسط، دارای اثربخشی معادل با دارو های ضدافسردگی است و عوارض جانبی کمتری نسبت به آن ها دارد.

دوز تجویزی گل راعی، 450 میلی گرم به مقدار دو بار در روز است. بهتر است که چند روز اول، با نیمی از این دز کار را آغاز کنیم و سپس آن را به 450 میلی گرم افزایش دهیم. گل راعی برای اینکه کاملا اثر خودش را نشان دهد نیاز به 4 هفته زمان دارد و ریسک های اصلی آن شامل تداخل با سایر داروها و مکمل-ها می باشد. اگر شما داروهای دیگری مصرف می کنید باید توسط پزشک، به دقت تحت کنترل باشید تا اطمینان ایجاد شود که هیچ عارضه ی جانبی سمی وجود ندارد.

گل راعی، قدرت قرص های پیش گیری از بارداری را کاهش می دهد. آن همچنین می تواند قدرت هورمون‌درمانی را نیز کاهش دهد. مهم است یادآور شویم که گل راعی، با داروهای زیادی تداخل دارد. این امر به ویژه برای رقیق کننده های خون، قرص های پیش گیری از بارداری، و داروهای شیمی درمانی صادق است. همیشه قبل از آغاز مصرف این داروی گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

2. روغن اسطوخدوس

گیاه[(linkstrong)اسطوخدوس|https://fa.wikipedia.org/wiki/اسطوخودوس_(سرده)|_blank] از جمله گیاهان مفید برای درمان افسردگی با داروهای گیاهی محسوب می‌شود. قرن ها است که روغن اسطوخدوس، به صورت استنشاقی – به اشکال اسپری، بالشتک های مخصوص عطرها، روغن ها و لوسیون ها – مورد استفاده قرار می گیرد. بوییدن آن، آرامش و خواب را القا می کند. امروزه، روغن اسطوخدوس، به شکل خوراکی نیز در دسترس است که درون حباب های میکروسکوپی جمع آوری می شود و در یک کپسول قرار داده می شود که به آن اجازه می دهد تا از سد روده ای عبور کند. به محض اینکه از دیواره روده عبور می کند، باعث ایجاد آرامش می شود و اضطراب را کاهش می دهد. این گیاه به شکل لاولا (Lavela) نیز در بازار موجود است. این روغن، اعتیاد آور یا خطرناک نیست. اسطوخدوس یک درمان کننده ی اضطراب است که شما را خسته (کسل) نمی کند ومی تواند در صورت نیاز، هر زمان که اضطراب افزایش پیدا می کند، یا به صورت منظم مصرف شود که بستگی به نیازهای شما دارد.

3. ریشه ی سنبل الطیب

سنبل الطیب، به عنوان یک داروی ضدافسردگی ملایم و ضد اضطراب عمل می کند و از طریق آزمایش ها مشخص شده است که هیچ اثر مسکنی ندارد، فلذا یک گزینه دارویی گیاهی برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی محسوب می‌شود. مشخص شده است که عصاره ی سنبل الطیب، موجب بهبود خواب می-شود. مطابق با آخرین تحقیقات، ریشه ی سنبل الطیب، موثرترین داروی گیاهی برای خواب است.

این گیاه همچنین یک داروی گیاهی ضد اضطراب است، اما برخلاف اسطوخدوس یا ال تیانین، در نهایت شما را خسته (کسل) می کند! سنبل‌الطیب یک گزینه ی خوب برای افسردگی های شدید است و بهتر است که اوایل شب مصرف شود یعنی زمانی که شما در حال رانندگی یا کار نیستید. سنبل‌الطیب می تواند در طی روز، در دزهای خیلی کم، یعنی 20 میلی گرم یا کمتر مصرف شود. برای خواب آوری، یا درمان افسردگی های خیلی شدید، می توانید سرشب، دزهای 600 میلی گرمی را مصرف کنید. مهم است یادآور شویم که نباید سنبل الطیب را با الکل یا سایر داروهای ضد افسردگی ترکیب کنید.

4. کاوا (نوعی درخت فلفل جزایر پلینزی)

قرن هاست که ریشه ی کاوا به عنوان یک نوع چای در جزایر پلینزی مورد استفاده قرار می گیرد و مردم این جزایر از آن به عنوان یک گزینه دارویی برای درمان افسردگی با داروهای گیاهی استفاده می‌کنند. این گیاه اعتیاد آور نیست و مشخص شده است که در درمان اختلال اضطراب عمومی موثر است. کاوا، احساسی مشابه الکل دارد – آرام بخش و کاهش دهنده ی اضطراب – اما هیچ عارضه ی اعتیادآوری ندارد. برخی مطالعات که در طی یک دهه ی قبل انجام شده اند، نشان داده اند که کاوا موجب ایجاد سمیت کبدی می شود اما این مطالعات از بخش های نادرستی از گیاه کاوا استفاده کرده بودند و این امکان وجود دارد که مکمل های استفاده شده، آلوده بوده باشند.

در چندین تحقیق مشخص شده است که کاوا در درمان اضطراب، اثر مشابهی با والیوم دارد. 300 میلی گرم یک بار در روز موجب کاهش اضطراب می شود و عملکرد شناختی را نیز بهبود می دهد. این گیاه بهتر از داروهایی مانند والیوم است که به اضطراب کمک می کنند، اما عملکرد شناختی را کاهش می دهند. کاوا نباید به مدت بیشتر از 4 هفته مصرف شود و اگر مبتلا به هپاتیت یا سایر مشکلات کبدی هستید نیز باید از مصرف آن اجتناب کنید.

5. آشواگاندا (جنسینگ هندی)

آشواگاندا، که گاهی اوقات تحت عنوان [(linkstrong)جیسینگ|https://fa.wikipedia.org/wiki/جینسنگ|_blank] هندی نیز شناخته می شود، گیاهی است که در پزشکی سنتی هند به عنوان یگ انتخاب مناسب برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی مورد استفاده قرار می-گرفته و پیشینه ی 6000 ساله دارد. آشواگاندا برای شرایط متعددی مورد استفاده قرار می گیرد که بسیاری از آن ها به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفته اند. آشواگاندا موجب کاهش هورمون های تنش، افزایش هوش و حافظه، حفاظت در برابر صدمات عصبی پارکینسون، آلزایمر و هانتینگتون می شود و همچنین می-تواند آتروفی عصبی و سیناپسی را در بیماران، کاهش دهد.

یک گروه درمانی در یک مطالعه ی تصادفی اثبات کرده اند که سطوح کورتیزول خون بعداز 60 روز، به طور قابل توجهی کاهش پیدا می کند و عوارض جانبی خیلی کم بودند. استفاده از آشواگاندا، یک محافظ خوب در برابر استرس است. آشواگاندا به سبب بهبود حافظه ی شنیداری – شفاهی که یک مقیاس برای زمان واکنش و یک نوع سنجش برای شناخت اجتماعی است، به درمان اختلال دوقطبی کمک می کند. سایر مطالعات نشان داده اند که آشواگاندا، به عنوان یک تثبیت کننده ی خلق و خو، در درمان اختلال وسواس نیز کاربرد دارد.

دز درمانی در انسان ها، یک کپسول 300 میلی گرمی از عصاره ی ریشه ی گیاه آشواگاندا، به مقدار دوبار در روز است. تمامی مطالعات، فقط عوارض جانبی کمی را نشان داده اند و هیچ عارضه ی جانبی مهمی در خصوص این گیاه ملاحظه نشده است.

6. بابونه

بابونه برای افرادی که مبتلا به اضطراب و افسردگی هستند بسیار سودمند است و از گیاهان خوب برای فرآیند درمان افسردگی با گیاهان دارویی به شمار می‌رود. دو گونه ی اصلی از بابونه به صورت پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد، بابونه ی آلمانی یا بابونه ی وحشی ([(linkstrong)Matricaria recutita|https://en.wikipedia.org/wiki/Matricaria_chamomilla|_blank]) و بابونه ی رومی یا انگلیسی (Chamaemelum nobile). بابونه ی آلمانی، معمولا بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد اما هر دو مزایای سلامتی خیلی مشابهی را ارائه می کنند. اخیرا، یک مطالعه انجام شده است که عصاره ی بابونه را در مقابل یک دارونما برای درمان اختلال اضطراب عمومی مورد مقایسه قرار داده است. بعداز 8 هفته از انجام این مطالعه ، نتایج نشان دادند که سطح اضطراب در افرادی که از این گیاه استفاده کرده‌اند، کاهش پیدا کرده است.

7. کهن دار (جینکو بیلوبا)

یکی دیگر از گیاهانی که برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی مفید است، عصاره ی کهن دار است که به طور گسترده ای در قاره اروپا مورد استفاده قرار می گیرد و در آنجا به صورت داروی با نسخه یا یک داروی بدون نسخه ی تایید شده در دسترس است. فقط در یک سال، پزشکان آلمانی، 24/5 میلیون نسخه را در زمینه مصرف عصاره ی برگ جینکو نوشتند. این مکمل غذایی معمولا به صورت یک عصاره ی استاندارد از جینکو بیلوبا است که از برگ های خشک شده جینکو تهیه می شود. عصاره های استاندارد، اخیرا برای درمان طیف وسیعی از شرایط از جمله از دست دادن حافظه، مشکلات تمرکز، گیجی، افسردگی، اضطراب، صدای گوش و سر درد مورد استفاده قرار می گیرند.

باور عمومی بر این است که عملکرد مطلوب جینکو به واسطه ی افزایش حجم خون، کاهش ویسکوزیته ی خون، افزایش نوروترنسمیترها و کاهش رادیکال های آزاد مضر است. این گیاه می تواند از طریق افزایش جذب سروتونین و دوپامین که اغلب در افراد مبتلا به افسردگی، کم هستند، به درمان افسردگی کمک کند.

عصاره ی جینکو می تواند از طریق کاهش سطوح هورمون تنش یعنی کورتیزول، به کاهش علائم اضطراب و تنش کمک کند. برگ های جینکو حاوی آلکیل فنول های بلند زنجیره ای هستند که به شدت آلرژیک هستند. این ترکیبات مشابه با ترکیبات محرک دیده شده در پیچک سمی، سماق سمی و سماق آمریکایی هستند. اگر شما به هر یک از این گیاهان آلرژی داشته باشید، بهتر است که از مصرف جینکو اجتناب کنید.

دز معمول مصرف جینکو، 40 میلی گرم، 3 بار در روز، یعنی مجموعا 120 میلی گرم است. معمولا توصیه می شود که با یک دز پایین درمان را آغاز کنیم و آن را همراه با وعده های غذایی مصرف کنیم تا از ناراحتی دستگاه گوارش پیشگیری کنیم. دزهای بالاتر تا 240 میلی گرم در روز، اغلب برای اهداف درمانی خاص توصیه می شوند.

8. ماکا (Lepidium meyenii)

ماکا از قدیم در کشور پرو برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی در مردان و زنان و برای تحریک میل جنسی مورد استفاده قرار می گرفته است. در یک مطالعه ی 2008 که در مجله یائسگی منتشر شده بود، محققین به این نتیجه دست پیدا کردند که ماکا به کاهش علائم اضطراب و افسردگی در زنان یائسه کمک می کند. در این تحقیق، گروهی از 14 زن یائسه، یک نظرسنجی را تکمیل کردند. یک گروه، 3.5 گرم از پودر ماکا در روز دریافت کردند در حالی که گروه دیگر دارونما دریافت کرده بودند. در انتهای 12 هفته تحقیق، محققین، “کاهش معناداری در امتیاز علائم فیزیولوژیک، از جمله زیرمقیاس های اضطراب و افسردگی و اختلال عملکرد جنسی را بعداز مصرف ماکا گزارش کردند”. محققین به این نتیجه رسیدند که ماکا برای درمان علائم فیزیولوژیک مانند اضطراب و افسردگی مفیداست.

یک مطالعه دیگر که در سال 2006 منتشر شده است، نشان می‌دهد که موش های مبتلا به افسردگی را در یک دوره ی 21 روزه، با استفاده از ریشه های ماکای قرمز، مشکی و کرم رنگ درمان کرده‌اند. محققین به این نتیجه رسیدند که اگرچه ماکای سیاه به بهبود عملکرد شناختی کمک می کند، اما همه ی رنگ های ماکا برای افسردگی مفید هستند.

9. رزماری

رزماری از دیگر گیاهانی است که برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی، بسیار مفید است. رزماری یک گیاه چوبی است و برگ های آن برای طعم دادن به گوشت، سیب زمینی، روغن های پخت و پز و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. این چاشنی، اثرات خوبی به عنوان یک ضد افسردگی و آنکسیولیتیک دارد. ترکیبات فعال آن شامل رزمانول، سیرکیمارتین و سالویژنین هستند. رزماری، در بسیاری از سینی های غذای مردم خاورمیانه دیده می شود و همچنین می تواند در پخت غذاهایی مانند نخود فرنگی، گوشت بره، گوشت گوساله و ماهی مورد استفاده قرار بگیرد.

10. آویشن

گیاه آویشن از گزینه‌های عالی برای درمان افسردگی با گیاهان دارویی است. گیاه آویشن یک منبع عالی از لیتیوم و تریپتوفان است. هر دوی این ها، در دزهای کم (یعنی همان مقداری که به عنوان چاشنی در غذاها مورد استفاده قرار می گیرند)، می توانند به عنوان تثبیت‌کننده خلق و خو و بهبود دهنده ی خواب و آرام بخش، کمک کننده باشند. از آویشن و سیر برای طعم دادن به کباب ها استفاده کنید. مصرف آویشن همراه با بادمجان نیز خوب است و طعمی شبیه فلفل را ایجاد می کند که بسیار مطبوع است.