آشنایی با گیاه پرخاصیت سوسنبر یا نعناع فلفلی و فواید آن
نعنا فلفلی (Peppermint) که با نام های دیگری مانند سوسنبر، سیسنبر، سوسن عنبر، آس بویه، آویشن واقعی، آویشن وحشی، آویشن خزنده و آویشن برکلند شناخته می شود، گیاهی از تیره نعناعیان و دارای بوی خوش و با مزه ای مطبوع و کمی تلخ است. از برگ های خشک یا تمامی قسمت های نعنا فلفلی یا سوسنبر برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. در این بخش از بهداشت و سلامتبی بی خانوم با خواص بی نظیر سوسنبر (نام علمی:Thymus serpyllum) یا نعناع فلفلی آشنا خواهید شد.
ترکیبات غذایی شیمیایی سوسنبر
آب، ویتامین های A، B، C، D، E و K، پروتئین، فسفر، سدیم، منیزیم، پتاسیم، روی، مس، کلسیم، آهن، منگنز، سولفور، ریبوفلاوین، فولات، منتول، نیاسین، کلر، تیامین، کاروتن، فلاونویید و فیبر از ترکیبات مهم غذایی سوسنبر هستند.
طریقه مصرف سوسنبر
سوسنبر را می توان به روش های زیر استفاده نمود:
چای سوسنبر:
درون یک استکان آب جوش دو گرم برگ خرد شده سوسنبر را بریزید و درب ظرف را ببندید و ده دقیقه صبر کنید. سپس آن را صاف کرده و میل نمایید.
قطره سوسنبر:
در آب طبق نظر پزشک چند قطره سوسنبر بریزید و چندین بار در روز مصرف نمایید.
طبع نعناع فلفلی یا سوسنبر
نعناع گیاهی است باطبع گرم و خشک که دارای خواص فراوان دارویی می باشد.
تمامی خواص سوسنبر نعناع فلفلی
نعناع فلفلی فواید مختلفی برای سلامتی بدن دارند که عبارتند از:
بهبود عملکرد کبد
برگ های نعناع با بهبود جریان صفرا از کبد به کیسه صفرا، عملکرد کبد را بهبود می بخشند. این گیاه با افزایش جریان صفرا و با تجزیه چربی ها و کاهش کلسترول بدن به هضم کمک می کند. کاهش کلسترول با کاهش فشار بر روی کبد باعث بهبود عملکرد کبد می شود همچنین نعناع تازه با تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر از جمله سوء هاضمه و اسپاسم عضلانی سیستم گوارش را تسکین می دهد. کسانیکه ناراحتی های کبد دارند باید مدت هشت روز و هر روز هشت عدد برگ تازه سوسنبر بجوند.
درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
آیا از عطسه دائمی خسته شده اید؟ آیا برای از بین بردن باکتری ها و ویروس هایی که باعث سرماخوردگی می شوند به داروی مناسبی نیاز دارید؟
منتول موجود در برگ های نعناع فلفلی یا سوسنبر مخاط را رقیق می کند و خلط را از بین می برد و در نتیجه سرفه و احتقان را تسکین می دهد. منتول اغلب به عنوان یک ماده تسکین دهنده برای دردهای قفسه سینه در هنگام سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده می شود و اثر آرام بخش و بی حس کنندگی دارد.
درمان مشکلات تنفسی
سرفه های فوری می تواند نشانه ای از مشکل ریه باشد بنابراین لحظه ای که احساس ناراحتی در ریه خود کردید، نعناع را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. افرادی که مبتلا به آسم و سینوزیت هستند نیز می توانند از این گیاه بهره ببرند.
برگ های نعناع حاوی رزمارینیک اسید هستند و به دلیل خواص آنتی اکسیدانی رادیکال های آزاد را خنثی می کنند و تولید مواد شیمیایی پیش التهابی مانند لکوترین ها را مسدود می کند و برای آسم مفید است علاوه بر این، ساخت موادی به نام پروستاسیکلین ها را تسهیل و راه های هوایی را برای تنفس آسان باز نگه می دارد. عصاره برگ نعناع فلفلی هیستامین را مهار می کند وعلائم رینیت آلرژیک (تب یونجه) را کاهش می دهد.
برای درمان و برطرف کردن سرفه و آسم دو تا برگ تازه سوسنبر را در یک لیوان آب جوش 15 دقیقه دم کنید یا پانزده گرم برگ خشک آنرا در یک لیتر آب جوش 15 دقیقه دم کنید بعد آنرا صاف کنید و با عسل شیرین سازید و هر روز چهار بار و هربار یک لیوان بنوشید.
درمان درد پا
برای رفع تورم و درد و خستگی پاهای خود در یک تشت آب گرم صد گرم برگ تازه یا خشک سوسنبر را بریزید و 15 دقیقه صبر کرده و بعد پاهایتان را درون آن بگذارید ماساژ دهید. این کار را یک هفته انجام دهید تا تاثیر آن را دریابید.
رفع سرمازدگی پاها
بر طبق نظرات طب سنتی برحی افراد از ناحیه پا سرما می خورند، این افراد باید برگهای سوسنبر را در کفش خود بگذارند تا پایشان با آن تماس پیدا کند.
درمان بوی بد پاها
برای رفع بوی بد پا افراد دچار این مشکل چندین شب باید پای خود را شسته و درون کیسه ای پر از برگهای سوسنبر و نعناع نمایند و همانگونه تا صبح بخوابند.
از بین بردن بوی بد دهان
نعناع در از بین بردن بوی بد دهان معجزه می کند به همین دلیل یکی از مواد اصلی در آدامس و خمیر دندان است.عصاره برگ نعناع به دلیل رایحه خنک و طراوت بخشی می تواند جایگزین مناسبی برای دهانشویه کلرهگزیدین باشد. پودر این گیاه اغلب برای درمان بوی بد دهان و سفید کردن دندان ها استفاده می شود.
خاصیت ضد سرطانی
نعناع برای از بین بردن سلول های سرطانی شناخته شده است.برگهای نعناع حاوی ماده مغذی گیاهی هستند که رشد تومورهای سرطانی در لوزالمعده، کبد و غدد پستانی را متوقف و در نتیجه از سرطان‌های ریه، روده بزرگ و پوست محافظت میکند. آنها همچنین حاوی ترکیبی به نام منتول هستند که ممکن است رشد سرطان پروستات را مهار کنند.
درمان دردهای مفاصل و رماتیسم
کمپرس گرم سوسنبر دردهای مفاصل و رماتیسم را آرام میکند. برای درمان دردهای مفاصل و رماتیسم صد گرم برگهای تازه و یا خشک سوسنبر را در دو لیتر آب جوش بخیسانید و همانطور که گرم است، در پارچه نازکی بپیچید و روی نقاط دردناک بگذارید.
درمان تب فصلی
نوشیدن چای نعناع فلفلی به آرامی تب را بدون مصرف دارو پایین می آورد و با هر گونه اثر نامطلوب بر توانایی بدن برای مبارزه با بیماری کمک می کند.برگهای نعناع در درجه اول به ترشح هیستامین در بدن کمک می‌کنند بنابراین تب فصلی و آلرژی را کاهش می‌دهند.
عامل ضد باکتری
مصرف برگهای نعناع می‌تواند شما را از ابتلا به تمام بیماری‌های عامل باکتری دور نگه دارد.برگ های نعناع پتانسیل جلوگیری از رشد باکتری های مختلف مانند هلیکوباکتر پیلوری، سالمونلا انتریتیدیس و استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین را دارند همچنین آنها در مهار رشد انواع خاصی از قارچ موثرند.
تقویت حافظه
یکی از راه های تقویت حافظه استفاده از برگهای نعناع فلفلی است.عطر قوی برگ نعناع ممکن است حافظه را تقویت و هوشیاری ذهنی را با آرام کردن و تسکین سیستم عصبی افزایش دهد.
بهبود حالت تهوع
احساس و حالت تهوع صبحگاهی که خانم های باردار با آن مواجه هستند را می توان با جویدن برگ نعنا برطرف کرد حتی می توانید به منظور تسکین سوزش معده چای نعناع بخورید تا اثرخنک کنندگی داشته باشد و میل به استفراغ را کاهش دهد و در نتیجه روز شما را بهتر سازد.
کاهش سردرد
اگر تمام داروهای خانگی از جمله چای زنجبیل برای کاهش سردرد مفید نبوده اند، اکنون زمان آن است که چیز جدیدی را امتحان کنید. پماد نعناع را روی پیشانی خود بمالید و استراحت کنید. همچنین برای درمان سردرد می توانید دو عدد برگ تازه سوسنبر را در یک لیتر آب جوش و یا 15 گرم برگ خشک سوسنبر را در یک لیتر آب جوش دم کنید تا 15 دقیقه بماند سپس آنرا صاف و با عسل شیرین کنید و هر روز 4 لیوان از آنرا بنوشید.
اثر آرام بخشی و تسکین دهنده ی نعناع فلفلی آن را به محصولی مناسب برای تسکین سریع سردرد تبدیل می کند همچنین، التهاب را کاهش می دهد و از حملات سایر بیماری ها مانند میگرن و آنفولانزا جلوگیری می کند.
بهبود هضم غذا
اگر بعد از خوردن غذا احساس ناراحتی می کنید،برای بهبود هضم نعنا مصرف کنید.نعنا به عنوان تسکین دهنده معده و مبارزه با سوء هاضمه یا هرگونه التهاب در روده شناخته شده است همچنین، برگهای نعناع معطر غدد بزاقی و همچنین آنزیم‌های محرک هضم را فعال و در نتیجه به هضم کمک می‌کنند بنابراین اگر احساس نفخ و ناراحتی می کنید چند برگ نعنا را بجوید.
رفع درد معده و سکسکه
برای درمان درد معده در یک لیوان آب جوش دو برگ سوسنبر را به مدت 15 دقیقه دم کنید و آنرا صاف و با عسل شیرین کرده و هر روز 4 لیوان از آنرا بنوشید. برای درمان سکسکه هم می توانید در یک لیوان آب جوش ده برگ سوسنبر تازه را 15 دقیقه دم کنید و بعد صاف کرده با عسل شیرین کنید و هر روز چهار لیوان از آنرا بنوشید.
مفید برای شیردهی
مادر شدن یکی از لذت بخش ترین مراحل زندگی یک زن است با این حال، با مشکلاتی مانند درد نوک سینه ها همراه است پس به محض اینکه مرحله شیردهی خود را تمام کردید، روغن نعناع یا برگ های سوسنبر را روی نوک سینه های خود بمالید تا ترک ها را درمان کرده و اثر تسکین دهنده ای داشته باشد. اثر تسکین دهندگی و خنک کنندگی سوسنبر موجب مکش درد و در نتیجه درد نوک پستان را کاهش می دهد.
درمان افسردگی و استرس
استشمام نعناع یا نوشیدن چای سوسنبر ممکن است به کاهش استرس کمک کند.نعناع به عنوان یک محرک طبیعی، ممکن است شما را در تمام طول روز آزاد و شاد نگه دارد و به شما انرژی مورد نیاز را بدهد. اگر مضطرب هستید، برای به دست آوردن آرامش دو برگ تازه را در یک لیوان آب جوش 15 دقیقه دم کنید بعد صاف و با عسل شیرین کنید و هر روز 4 بار و هر بار یک لیوان از آنرا بنوشید.
کمک به کاهش وزن
مصرف برخی خوراکی ها مانند نعناع می تواند به کاهش وزن کمک کند. سوسنبر طعمی دارد که اکثر افراد دوست دارند، جویدن آن به کاهش وزن کمک می کند، زیرا محرکی است که باعث آزاد شدن آنزیم های گوارشی مناسب می شود و به هضم مناسب و جذب تمام مواد مغذی در غذایی که مصرف می کنیم کمک می کند.
درمان بی اشتهایی
این گیاه نه تنها به کاهش وزن کمک می کند، بلکه مصرف آن به طریق زیر سبب کاهش بی اشتهایی خواهد شد. برای درمان بی اشتهایی در یک لیوان آب جوش ده عدد برگ تازه یا ده گرم برگ خشک سوسنبر را 15 دقیقه دم کنید و بعد صاف نموده با عسل شیرین کنید و در طی روز چهار بار و هربار یک لیوان از آنرا بنوشید تا اشتهای خود را به دست آورید.
درمان روده تحریک پذیر
آیا سندرم روده تحریک پذیر می تواند شما را ناامید و آشفته کند. نعناع را به غذای خود اضافه و تاثیر آن را روی معده مشاهده کنید.سوسنبر اثر تسکین دهندگی بر عضلات معده دارد در نتیجه آن را آرام و همچنین به کاهش اسپاسم های کلونیک کمک می کند.
درمان مشکلات پوستی
برگهای نعناع فلفلی به‌عنوان ماده اولیه در کرم‌های موضعی برای درمان انواع مشکلات پوستی مانند کهیر، بثورات، بلوط سمی یا پیچک سمی استفاده می‌شود. استفاده از این پمادها اثر تسکین دهندگی و التیام بخشی بر روی پوست دارد،این ماده به عنوان یک ماده طبیعی، گزینه ای بدون عارضه برای تمام مشکلات پوستی است و به دلیل اثرات تسکین دهندگی و خنک کنندگی آن بر روی بدن ترجیح داده می شود.
درمان شوره سر
از چای برگ سوسنبر و گزنه می توان در آبکشی مو برای از بین بردن شوره سر استفاده کرد زیرا به تسکین پوست سر کمک می کند و باعث رشد مو می شود.
درمان شپش سر
به دلیل خواص ضد باکتریایی این گیاه، عصاره نعناع فلفلی در درمان شپش سر موثر است.
بهبود عفونت ها
نعناع به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی کنندگی و معرق، برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا، برونشیت سرفه و سینوزیت مفید است همچنین علائم گوارشی مانند گاز معده، نفخ و سوء هاضمه را تسکین می دهد.نعناع فلفلی دستگاه گوارش را تسکین و درد را کاهش می دهد و از انقباض ماهیچه ها جلوگیری و اسپاسم روده را برطرف می کند. نوشیدن چای نعناع گرم باعث تعریق و بهبود عفونت ها می شود.
درمان و گرفتگی ادرار
برای درمان و رفع حبس البول درون سرکه برگهای سوسنبر را پخته و به صورت ضماد گرم روی مثانه قرار دهید. این کار را تا هشت روز تکرار نمایید.
درمان قولنج
برای آرام نمودن انواع قولنج در یک لیتر آب جوش، دو برگ سوسنبر را و یا 15 گرم برگ خشک آن را دریک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید 15 دقیقه دم بکشد و سپس آنرا صاف کنید و با عسل شیرین سازید و هر روز چهار لیوان بنوشید.
درمان گزش نیش حشرات
برای درمان گزش نیش حشرات این گیاه می تواند موثر باشد زیرا به عنوان یک ضد سم و پادزهر شناخته شده ومی توان برای دور کردن برخی از حشرات از محیط زندگی از آن استفاده نمود.
تسکین سینوس ها
نعناع فلفلی خاصیت ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد که با گرفتگی سینوس ها به دلیل عفونت، آلرژی و سرماخوردگی مقابله می کند.
افزایش انرژی
چای نعناع به دلیل داشتن ترکیبات طبیعی باعث افزایش سطح انرژی و کاهش خستگی در طول روز می شود. اگر سست و ناتوان هستید، دم کرده قوی سوسنبر را بنوشید و در یک لیوان آب جوش 10 گرم برگ تازه سوسنبر را ریخته و یا ده گرم برگ خشک سوسنبر را در یک لیتر آب دم کنید و هر روز 5 لیوان بعد از صاف کردن و شیرین کردن بنوشید.
تسکین دردهای قاعدگی
نعناع فلفلی خاصیت شل کنندگی عضلانی دارد و دردهای قاعدگی را تسکین می دهد و به بهبود علائم کمک می کند. کپسول عصاره نعناع فلفلی به عنوان داروی ضد التهابی غیر استروئیدی در کاهش شدت درد موثر است.
بهبود خواب
چای نعناع فلفلی به عنوان شل کننده عضلات عمل و به آرامش قبل از خواب کمک می کند.
طرز تهیۀ شربت سوسنبر
برای تهیه شربت سوسنبر در یک فنجان آب جوش 10 عدد برگ تازۀ سوسنبر را بریزید و اجازه دهید 15 دقیقه دم بکشد؛ سپس این دمکرده را صاف و شیرین کنید و با فاصله معین روزی 3 تا 4 فنجان بنوشید.
عوارض مصرف زیاد سوسنبر
- مصرف بیش از حد نعناع فلفلی برای زنان باردار خطرناک بوده و سقط جنین را در پی دارد.
- مصرف نعناع فلفلی در دوران شیردهی توصیه نمی شود زیرا در کاهش و غلظت شیر زنان موثر است.
- استفاده از اسانس خالص سوسنبر به طور موضعی یا خوراکی ممکن است سبب تحریک، التهاب و زخم شود.