اندازه ها در آشپزی
اولین قدم در دستور تهیه غذاهای خوشمزه و انواع کیک و شیرینی، آماده کردن و اندازه گیری مواد اولیه است. برای اندازه گیری مواد اولیه در آشپزی معمولا از پیمانه های اندازه گیری استفاده می شود و اندازه مواد مورد نیاز با پیمانه بیان می شود. برای درست کردن انواع غذاها ، اگر در اندازه گیری مواد اولیه دقت نشود، نتیجه دلخواه حاصل نمی شود. در این بخش از بی بی خانوم شما را با انواع پیمانه ها و طریقه اندازه گیری مواد غذایی آشنا خواهیم نمود.
دلیل اندازه گیری مواد غذایی با پیمانه های اندازگیری
با وجود ابزارهای دقیق تر مثل ترازوی آشپزخانه، دلیل استفاده از پیمانه ها برای اندازه گیری عبارت است از:
ترازوی آشپزخانه در قدیم کالای لوکس و گرونی محسوب می شد و برخی افراد توانایی خرید آن را نداشتند.
کار با پیمانه ها ساده تر از ترازو و بیشتر دستورهای خونگی بر اساس پیمانه ها نوشته شده است.
پیمانه ها نسبت به ترازو کم وزن و قابل حمل هستند.
پیمانه ها حجم ثابتی دارد و در دستورهای بین المللی آشپزی از پیمانه برای اندازه گیری یاد می کنند.
باید بدانید استفاده از ترازو دقیق تر است و اگر به شیرینی پزی علاقه مندید دو وسیله رایج اندازه گیری (هم پیمانه های اندازه گیری و هم ترازو) را در منزل داشته باشید.
انواع پیمانه
همانطور که گفتیم پیمانه ها حجم ثابتی دارند و موادِ اولیه را بر اساس حجم اندازه گیری می کنند. از فروشگاه های لوازم قنادی می توانید انواع پیمانه و قاشق اندازه گیری ، پارچ مدرج را تهیه کنید.
جنس پیمانه های اندازه گیری موجود متفاوت است و می تواند استیل، پلاستیکی و چینی باشد. سِت پیمانه های اندازه گیری استانداردِ کلاسیک چهارتایی شامل پیمانه های یک 1، یک دوم 1/2، یک سوم 1/3 و یک چهارم 1/4 و سِت های کامل تر نیز وجود دارند که پیمانه های “یک هشتم” و “دو سوم” را نشان می دهند . اگر در دستور مواد اولیه مقادیر “سه چهارم پیمانه”، “سه هشتم پیمانه”…. وجود داشت شما می توانید پیمانه یک چهارم را سه بار یا پیمانه یک هشتم را سه بار استفاده کنید.
اگر پیمانه استاندارد در دسترس نباشد
مواد اولیه در تهیه انواع کیک و شیرینی با پیمانه بیان شده است. اگر پیمانه استاندارد در دسترس نباشد از لیوان دسته دار به عنوان پیمانه استفاده نمایید.
یک پیمانه برابر است با 1 لیوان.
یک پیمانه آب ، 200 گرم (دو دسی لیتر)و 200 گرم آب یک لیوان
1 لیوان آرد:150 گرم
1 لیوان شکر:230 گرم
1 لیوان کشمش: 180 گرم
1 لیوان پودر قند:160 گرم
1 لیوان پودر نارگیل: 90 گرم
1 لیوان روغن مایع: 220 گرم
1 لیوان ماست:200 گرم
1 لیوان آرد:150 گرم
1 لیوان شکر: 230 گرم
1 لیوان کشمش: 180 گرم
1 لیوان پودر قند: 60 گرم
1 لیوان پودر نارگیل، پسته، گردو:100 گرم
اگر از فنجان استفاده می کنید :
1 فنجان آرد:140 گرم
3 چهارم فنجان آرد: 105 گرم
2 سوم فنجان آرد: 95 گرم
نصف فنجان آرد: 70 گرم
1 چهارم فنجان آرد: 35 گرم
1 فنجان شکر: 200 گرم
3 چهارم فنجان شکر: 150 گرم
2 سوم فنجان شکر: 135 گرم
نصف فنجان شکر: 100 گرم
1 سوم فنجان شکر: 70 گرم
1 چهارم فنجان شکر: 50 گرم
1 فنجان شیر: 245 گرم
3 چهارم فنجان شیر: 185 گرم
2 سوم فنجان شیر: 165 گرم
نصف فنجان شیر: 120 گرم
1 سوم فنجان شیر: 80 گرم
1 چهارم فنجان شیر: 60 گرم
اگر ترازو ندارید و مواد اولیه شما بر اساس وزن (گرم) نوشته شده است
اگر ترازو در دسترس نداشتید و دستور تهیه غذای شما بر اساس وزن (گرم) نوشته شده بود، می تونید به سادگی مواد را تبدیل کنید و از پیمانه استفاده نمایید.
یک پیمانه آرد: 125 گرم
یک پیمانه نشاسته ذرت: 125 گرم
یک پیمانه آرد ذرت: 150 گرم
یک پیمانه کره: 200 گرم
یک پیمانه شکر: 200 گرم
یک پیمانه شکر قهوه ای: 210 گرم
یک پیمانه پودر کاکائو: 100 گرم
یک پیمانه پودر قند: 120 گرم
یک پیمانه روغن مایع: 224 گرم
یک پیمانه ماست:240 گرم
یک پیمانه شکلات چیپسی:170 گرم
یک پیمانه بادوم، گردو، فندق خرد شده:100 گرم
یک پیمانه کشمش: 150 گرم
یک پیمانه شیر: 200 گرم (دو دسی لیتر)
اگر در منزل پیمانه و ترازو ندارید ، مواد را به قاشق های اندازگیری تبدیل کنید:
1 پیمانه :16 قاشق غذا خوری :48 قاشق چایخوری
سه چهارم پیمانه :12 قاشق غذا خوری :36قاشق چایخوری
دو سوم پیمانه :11 قاشق غذا خوری :32قاشق چایخوری
یک دوم پیمانه :8 قاشق غذا خوری :24قاشق چایخوری
یک سوم پیمانه : 5قاشق غذا خوری :16قاشق چایخوری
یک چهارم پیمانه :4قاشق غذا خوری :12قاشق چایخوری
یک هشتم پیمانه : 2 قاشق غذا خوری :6قاشق چایخوری
یک شانزدهم پیمانه :1 قاشق غذا خوری :3قاشق چایخوری
تبدیل مواد با قاشق
1 قاشق غذا خوری آرد:10 گرم
1 قاشق غذا خوری شکر: 15 گرم
1 قاشق غذا خوری پودر قند: 10 گرم
1 قاشق غذاخوری نشاسته ذرت: 7 گرم
1 قاشق غذاخوری شیر:15 گرم
1قاشق غذا خوری روغن: 20 گرم
1 قاشق غذاخوری آرد سفید: 15 تا 20 گرم
1 قاشق غداخوری خامه: 25 گرم
1 قاشق غذاخوری پودر نارگیل، بادام، گردو، فندق پودر شده: 20 گرم
1 قاشق غذاخوری گردو یا بادام یا فندق خرد شده: 15 گرم
1 قاشق غذاخوری عسل: 30 گرم
1 قاشق غذاخوری کره: 20 گرم
1 قاشق غذاخوری خمیر مایه:10 گرم
1 قاشق غذاخوری آرد ذرت: 15 گرم
1 قاشق غذاخوری پودر ژلاتین: 15 گرم
1 قاشق غذاخوری ماست: 25 گرم
1 قاشق سوپخوری آرد:10 گرم
1 قاشق سوپخوری شکر:12 گرم
1 قاشق سوپخوری پودر قند:10 گرم
1 قاشق سوپخوری نشاسته ذرت: 7 گرم
1 قاشق سوپخوری روغن: 20 گرم
1 قاشق سوپخوری ماست:25 گرم
1 قاشق سوپخوری آرد:20 گرم
1 قاشق سوپخوری پودر کاکائو: 10 گرم
1 قاشق سوپخوری خامه: 25 گرم
1 قاشق سوپخوری عسل: 30 گرم
1 قاشق سوپخوری خمیر مایه:10 گرم
1 قاشق سوپخوری کره:20 گرم
1 قاشق سوپخوری پودر گردو، نارگیل، پسته: 20 گرم
نحوه اندازه گیری با پیمانه ها
اندازه گیری مواد پودری با پیمانه :
برای اندازه گیری مواد پودری مانند انواع آرد، انواع نشاسته، سبوس، شکر سفید، پودر قند، پودر کاکائو، قهوه….. اینگونه عمل نمایید :
ابتدا مواد را هم بزنید تا مواد از حالت فشرده خارج شود زیرا پیمانه زدن این مواد به صورت فشرده سبب می شود اندازه گیری ها دقیق نباشد و حجم بیشتری از مواد در پیمانه قرار گیرد.
پیمانه را انتخاب کرده و با قاشق پیمانه را پر کنید و هیچگاه پیمانه را داخل ظرف مواد فرو نکنید چرا که اینگونه مواد فشرده تر و بیشتر از حد نیاز در پیمانه قرار می گیرد.
با یک چاقو یا پالت روی پیمانه را صاف نمایید و مواد اندازه گیری شده را در داخل ظرف بریزید.
نحوه اندازه گیری مواد مرطوب با پیمانه :
مواد مرطوب مانند ماست ، خامه ، عسل ، کره، شکر قهوه ای، کره بادوم زمینی، نوتلا و ….. را باید به صورت فشرده اندازه گیری نمود بدین صورت که پس از انتخاب پیمانه مورد نظر با قاشق پیمانه رو پُر کرده و روی مواد را با پشت قاشق یا لیسک فشار دهید . برای اندازه گیری ماست و خامه با پیمانه روی سطح کار آرام ضربه بزنید تا حباب های داخل این مواد از بین برود.
اندازه گیری مایعات با پیمانه :
اگر می خواهید برای اندازه گیری مایعات مانند شیر، آب، روغن مایع… از پیمانه استفاده کنید، پیمانه را تا سر پر کرده و داخل ظرف بریزید. این کار ممکن است مشکل باشد، بنابراین بهتر است از پارچ مدرج استفاده شود.
قاشق های اندازه گیری :
چنانچه در نمناک گفته ایم برخی از مواد را نمی توان با پیمانه های اندازه گیری اندازه گرفت و باید برای اندازه گیری این مواد مثل نمک، بیکینگ پودر، جوش شیرین …. که در مقیاس کم مورد استفاده قرار می گیرند ، از قاشق های اندازه گیری استفاده نمود. حجم قاشق های اندازه گیری با قاشق هایی که با آنها غذا میل می کنید تفاوت دارد .قاشق های اندازه گیری سِت های چهار تایی تا شش تایی موجود هستند و جنس استیل یا پلاستیکی دارند .
در ست شش تایی به بزرگترین قاشق ، “یک قاشق غذاخوری” ، به دومین قاشق “یک دوم قاشق غذاخوری ، به “سومین قاشق “یک قاشق چایخوری” ، به چهارمین قاشق “یک دوم قاشق چایخوری” می گویند.
روی قاشق های غذاخوری واژه Tablespoon یا بصورت مخفف tbs یا tbsp و روی قاشق های چایخوری واژه teaspoon یا به صورت مخفف (tsp) نوشته شده است.
اگر در دستور تهیه برخی غذاها “سه چهارم قاشق چایخوری” نوشته شده است ، که برای این منظورباید سه بار قاشق یک چهارم چایخوری رو پر کنید.
برای اندازه گیری مواد خشک با این قاشق ها ، با قاشق مواد را هم بزنید و سپس قاشق را در ظرف فرو کرده، پُر کنید و داخل ظرف بریزید . برای اندازه گیری مایعات قاشق مورد نظر را انتخاب و پُر کنید.
پارچ مدرج :
برای اندازه گیری راحت تر مایعات در حجم بالا از پارچ مدرج استفاده کنید . بر روی پارچ مدرج که در دو نوع شیشه ای یا پلاستیکی وجود دارد ، درجه بندی به میلی لیتر وجود دارد . برای اندازه گیری مواد جامد از پارچ مدرج استفاده نکنید و برای مایعات خیلی کم از همون پیمانه های جامدات استفاده کنید.
برای اندازه گیری مایعات با پارچ مدرج، پارچ را روی سطح صاف گذاشته و سپس مایع مورد نظر خود را تا درجه گفته شده درون آن بریزید . مایع باید تا بالای خط نشان درجه پر شود.